| 1 |
جایگاه درس در برنامه درسی دوره |
این درس به عنوان یکی از دروس تخصصی در رشته‌های مهندسی نفت، زمین‌شناسی نفت، رسوب شناسی و چینه شناسی و مهندسی مخازن، نقش کلیدی در درک رفتار مخازن هیدروکربوری ایفا می‌کند.
دانشجویان با تسلط بر این درس قادر خواهند بود روش‌های نوین ارزیابی سازند را در پروژه‌های واقعی و پایان نامه خودشان به کار گیرند و چالش‌های مرتبط با اکتشاف و تولید را حل کنند. |
| 2 |
هدف کلی |
هدف کلی درس ارزیابی سازند در برنامه درسی دکتری، آشنایی دانشجویان با مفاهیم پیشرفته و روش‌های نوین ارزیابی سازند و توانمندسازی آن‌ها برای تحلیل و تفسیر داده‌های مرتبط با مخازن هیدروکربوری است. این درس به دانشجویان کمک می‌کند تا با استفاده از ابزارها و تکنیک‌های روزآمد، رفتار مخازن را به‌طور دقیق ارزیابی کرده و راهکارهای مؤثر برای بهبود فرآیندهای اکتشاف و تولید ارائه دهند. |
| 3 |
شایستگی های پایه |
۱. دانش تخصصی در حوزه زمین‌شناسی و مهندسی نفت:
تسلط بر مفاهیم پایه‌ای زمین‌شناسی نفت، مهندسی مخازن و ژئوفیزیک.
آشنایی با ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی سازندهای هیدروکربوری.
۲. آشنایی با روش‌های ارزیابی سازند:
دانش کافی درباره روش‌های مختلف ارزیابی سازند مانند لاگ‌های چاه‌پیمایی (Well Logging)، مغزه‌گیری (Core Analysis) و آزمایش‌های PVT.
توانایی تفسیر داده‌های حاصل از این روش‌ها.
۳. مهارت‌های تحلیلی و محاسباتی:
توانایی تحلیل داده‌های پیچیده و استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی مانند Petrel، Geolog یا Techlog.
تسلط بر روش‌های مدل‌سازی و شبیه‌سازی مخازن.
۴. آشنایی با فناوری‌های نوین:
آگاهی از آخرین پیشرفت‌های فناوری در حوزه ارزیابی سازند، از جمله روش‌های ارزیابی مخازن غیرمتعارف (مانند شیل‌گاز و شیل‌نفت).
توانایی تطبیق روش‌های سنتی با فناوری‌های جدید.
۵. مهارت‌های ارتباطی و آموزشی:
توانایی انتقال مفاهیم پیچیده به دانشجویان به‌صورت ساده و مؤثر.
مهارت در طراحی و ارائه کارگاه‌های عملی و پروژه‌های تحقیقاتی.
۶. تجربه عملی در صنعت نفت و گاز:
داشتن تجربه کاری در حوزه اکتشاف و تولید نفت و گاز برای درک بهتر چالش‌های واقعی.
توانایی ارائه مثال‌های عملی و موردکاوی‌های مرتبط با صنعت.
۷. توانایی پژوهش و نوآوری:
مهارت در طراحی و هدایت پژوهش‌های نوآورانه در حوزه ارزیابی سازند.
آشنایی با روش‌های تحقیق و توسعه (R&D) و انتشار نتایج پژوهشی در مجلات معتبر. |
| 4 |
اهداف یادگیری |
۱. درک عمیق مفاهیم پایه‌ای و پیشرفته ارزیابی سازند:
دانشجویان باید بتوانند مفاهیم اساسی و تکنیک‌های پیشرفته در حوزه ارزیابی سازند را به‌طور کامل درک کنند.
۲. توانایی تحلیل و تفسیر داده‌های ارزیابی سازند:
دانشجویان باید قادر باشند داده‌های حاصل از روش‌هایی مانند لاگ‌های چاه‌پیمایی، مغزه‌گیری و آزمایش‌های PVT را تحلیل و تفسیر کنند.
۳. تسلط بر ابزارهای تخصصی:
دانشجویان باید با ابزارهای تخصصی چاه پیمایی اشنایی کافی داشته باشند.
۴. ارزیابی مخازن غیرمتعارف:
دانشجویان باید با روش‌های ارزیابی مخازن غیرمتعارف مانند شیل‌گاز و شیل‌نفت آشنا شده و توانایی کاربرد این روش‌ها را داشته باشند.
۵. ارائه راهکارهای عملی برای چالش‌های صنعتی:
دانشجویان باید بتوانند با استفاده از دانش کسب‌شده، راهکارهای عملی برای چالش‌های واقعی در اکتشاف و تولید نفت و گاز ارائه دهند.
۶. توسعه مهارت‌های پژوهشی و نوآوری:
دانشجویان باید توانایی طراحی و اجرای پژوهش‌های نوآورانه در حوزه ارزیابی سازند را داشته باشند و نتایج پژوهش‌های خود را در مجلات معتبر منتشر کنند.
۷. ارتقای مهارت‌های ارتباطی و ارائه:
دانشجویان باید بتوانند مفاهیم پیچیده را به‌صورت شفاف و مؤثر به دیگران منتقل کنند و در ارائه‌های علمی و صنعتی مشارکت فعال داشته باشند. |
| 5 |
روش تدریس |
۱. سخنرانی‌های تعاملی:
ارائه مفاهیم پایه‌ای و پیشرفته ارزیابی سازند به‌صورت شفاهی با استفاده از اسلایدها و تصاویر.
تشویق دانشجویان به مشارکت فعال در بحث‌های کلاسی.
۲. سمینارهای کلاسی:
برگزاری جلسات سمینار برای بحث موضوعات جدید و مشارکت هر چه بیشتر دانشجویان
انجام تمرین‌های عملی بر روی داده‌های واقعی مخازن هیدروکربوری.
۳. تحلیل موردی (Case Study):
بررسی پروژه‌های واقعی در صنعت نفت و گاز و تحلیل چالش‌های مرتبط با ارزیابی سازند.
بحث و بررسی راهکارهای ارائه‌شده برای حل این چالش‌ها.
۴. پروژه‌های تحقیقاتی:
معرفی پروژه‌های تحقیقاتی مرتبط با ارزیابی سازند و هدایت دانشجویان برای اشنایی جهت انجام آن‌ها.
۵. استفاده از شبیه‌سازی و مدل‌سازی:
آموزش روش‌های شبیه‌سازی و مدل‌سازی مخازن با استفاده از داده‌های واقعی.
تحلیل نتایج شبیه‌سازی و مقایسه آن‌ها با داده‌های واقعی.
۶. بازدیدهای علمی:
سازماندهی بازدید از سایت‌های اکتشاف و تولید نفت و گاز برای آشنایی دانشجویان با فرآیندهای عملی ارزیابی سازند در صورت امکان.
۷. یادگیری مبتنی بر حل مسئله (Problem-Based Learning):
ارائه مسائل واقعی به دانشجویان و راهنمایی آن‌ها برای یافتن راه‌حل‌های عملی. |
| 6 |
وظایف دانشجو |
مطالعه و آمادگی قبلی:
مطالعه منابع و مقالات علمی مرتبط قبل از هر جلسه.
مرور و تحلیل مباحث ارائه‌شده در کلاس و آماده‌سازی سوالات برای بحث.
شرکت فعال در کلاس:
مشارکت در بحث‌های علمی و ارائه نظرات تحلیلی.
تعامل با استاد و دانشجویان برای درک بهتر موضوعات پیچیده.
ارائه سمینارهای علمی:
انتخاب یک موضوع مرتبط با ارزیابی سازند و ارائه آن در کلاس.
تحلیل و نقد مقالات علمی مرتبط با موضوع ارائه‌شده.
تحلیل موردی و حل مسئله:
بررسی و تحلیل پروژه‌های واقعی در صنعت نفت و گاز.
ارائه راهکارهای نوآورانه برای حل چالش‌های موجود. |
| 7 |
منبع |
Persian References:
Maddah, Hassan, et al. Formation Evaluation. University of Tehran Press, 2016.
Rezaei, Mohammadreza. Applied Geophysics in Petroleum Engineering. Sharif University of Technology Press, 2019.
Mohajer, Mohammad. Petroleum Geochemistry. University of Tehran Press, 2013.
Behrooz, Morteza. Advanced Well Logging. Amirkabir University of Technology Press, 2017.
Mirhosseini, Seyed Javad. Petrophysical Analysis of Hydrocarbon Reservoirs. University of Tehran Press, 2021.
???? English References:
Darling, Toby. Well Logging and Formation Evaluation. Gulf Professional Publishing, 2005.
Helander, Donald P. Fundamentals of Formation Evaluation. OGCI Publications, 1983.
Serra, Donald R. Modern Well Log Interpretation. Editions Technip, 1984.
Tiab, Djebbar & Donaldson, Erle C. Petrophysics: Theory and Practice of Measuring Reservoir Rock and Fluid Transport Properties. Gulf Professional Publishing, 2015.
Rider, Malcolm. The Geological Interpretation of Well Logs. Rider-French Consulting Ltd, 2002.
Bateman, Richard M. Openhole Log Analysis and Formation Evaluation. Society of Petroleum Engineers (SPE), 1985.
Schlumberger. Log Interpretation Charts. Schlumberger Educational Services, 2009. |
| 8 |
مواد و امکانات آموزشی |
۱. کتاب‌ها و منابع چاپی:
کتاب‌های تخصصی: منابع آموزشی پایه و پیشرفته که دانشجویان باید مطالعه کنند. به‌عنوان مثال، کتاب‌های "Well Logging and Formation Evaluation" از Toby Darling یا "Petrophysics: Theory and Practice" از Djebbar Tiab و Erle C. Donaldson.
مقالات علمی و پژوهشی: مقالات اخیر و منتشر شده در مجلات معتبر مانند Journal of Petroleum Science and Engineering یا Petrophysics Journal که به‌طور مستمر به روز می‌شوند و دانشجویان را با آخرین دستاوردهای علمی در زمینه ارزیابی سازند آشنا می‌کند.
2. ابزارهای آموزش دیجیتال:
پلتفرم‌های آموزشی: استفاده از پلتفرم‌هایی مانند پورپوینت و ویدئوپروژکتور جهت توضیحات کلاسی.
ویدئوهای آموزشی: ویدئوهایی که اصول و تکنیک‌های ارزیابی سازند، شبیه‌سازی مخازن، و تجزیه و تحلیل داده‌ها را شرح می‌دهند.
وبینارها و سمینارهای کلاسی: برگزاری جلسات کلاسی برای بحث در مورد چالش‌ها و روندهای جدید در ارزیابی سازند.
3. باردیدهای علمی در صورت امکان. |
| 9 |
نحوه ارزشیابی |
نمرات میان ترم
سمینارهای کلاسی و حضور و مشارکت در بحث های کلاس
امتحان نهایی |
| 10 |
فایل |
Pdf File |