| 1 |
جایگاه درس در برنامه درسی دوره |
از دروس اختیاری و یکی از دروس کاربردی رشته زبان و ادبیات فارسی که گذراندن آن، به ویژه برای دانشجویان مستعد ادامة تحصیل در مقاطع تکمیلی، ضروری است. این درس، ادامة طبیعی درس تخصصی «مرجع‌شناسی و روش تحقیق» است که با توجه به گستردگی سرفصل ان درس و ناکافی بودن سویة عملی و مهارتی آن درس با نیاز دانشجو، این درس بخشی از محتوای درس مذکور را با تمرکز بیشتری مورد توجه قرار داده است. ارائة مفید و مهارتی این درس در موفقیت دانشجو در عرصه پژوهش و تحصیل تکمیلی بسیار مفید خواهد بود.
درس مرور و تمرین مجموعة مباحث مرتبط با روش تحقیق و شامل زمینه‌ها، مهارتها و دانش‌های مربوط با انجام یک تحقیق دانشگاهی در سطوح مختلف است. |
| 2 |
هدف کلی |
آشنایی با مفاهیم اساسی تحقیق
کسب مهارت‌های لازم برای تحقیق و پژوهش دانشگاهی در مراحل کشف موضوع، پردازش مسأله، طراحی پیشنهادة تحقیق، جستجوی منابع، طبقه‌بندی و تحلیل اطلاعات، نگارش و عرضة نهایی تحقیق دانشگاهی در اشکال مختلف تولیدات علمی.
شناخت چهارچوب علمی مقاله علمی - پژوهشی
شناخت انواع پایگاههای نمایه‌سازی و فهرست‌های مقالات و کتب فارسی و انگلیسی در قلمروی زبان و ادبیات فارسی و روش استفاده از آنها در یک تحقیق علمی.
قدرت شناخت و جستجوی منابع و استخراج و تنظیم اطلاعات علمی.
تشخیص ارزش استنادی منابع و روش استناد به مستندات و سازمان‌دهی پژوهش. |
| 3 |
شایستگی های پایه |
مرجع شناسی و روش تحقیق |
| 4 |
اهداف یادگیری |
آشنایی با مفاهیم اساسی تحقیق در حوزة پژوهشهای ادبی و مباحث روش شناسی تحقیق و نقد ادبی .
توانایی پرورش مسألة تحقیق، چگونگی رسیدن به سؤال تحقیق، چگونگی یافتن فرضیه، و طراحی و جستجوی منابع تحقیق
کسب مهارت و شناخت اصول علمی مقاله نویسی و پایان نامه نویسی
شناخت نمایه‌ها، فهرست‌ها و پایگاههای مجازی و نرم افزارهای تحقیق؛
مهارت جستجوی منابع، تدوین پیشینة انتقادی تحقیق و کدنویسی و طبقه بندی اطلاعات.
روش طراحی پاورپوینت، تنظیم سخنرانی، سمینار و مصاحبة علمی، ایراد خطابه و دفاع از گفتمان علمی.
تنظیم ساختار انواع مقالة بنیادی، نظری، مروری و ترویجی، کتاب پژوهشی، پایان‌نامه و رسالة تحصیلی. |
| 5 |
روش تدریس |
ادغام روش ها نوین و سنتی، بهترین الگوی آموزش برای تدریس این درس می باشد.
1. روش شاگــــرد ـ استــــادی
2. شیـــــوه پــــرسش و پاســـــخ
3. الـگــــوی تدریس غیـــــر مستقیم |
| 6 |
وظایف دانشجو |
1- انجام عملیات تحقیق در هر مرحله از سویة کارگاهی کلاس و نقد کار انجامی توسط استاد در جلسه بعد با مشارکت دیگر دانشجویان ؛ در مراحل طراحی پیشنهادة تحقیق، دفاع از آن، استخراج اطلاعات، طبقه‌بندی و کدنویسی داده‌ها، نگارش محصول نهایی و برگزاری سمینار در یک موضوع پیشنهادی دانشجو. نیم کلاس به صورت نیمه‌کارگاهی به کار در مباحث عملی اختصاص دارد که تکالیف دانشجویی مرتبط با آن عملاً نقد خواهد شد.
2- آموختن روش استفاده از تارنماهای نمایه‌سازی مقالات و کتب ملی و بین‌المللی، شناخت منابع اصلی و فرعی و جستجوی آنها در نمایه‌ها و بانک‌های اطلاعاتی و انجام تمرین در هر مورد.
3- تمرین تدوین کتابشناسی در موضوع تحقیق.
4- شرکت فعال در مباحث کلاس و انجام تکالیف و حضور منظم در کلاس و پاسخ به پرسش های علمی استاد. |
| 7 |
مواد و امکانات آموزشی |
کلاس – کامپیوتر- درس نامه درس – تهیه منابع برای هر یک از مباحث درس- گزیده مقالات و کتب مرتبط-فهرست اجمالی و تفصیلی منابع- ویدیوپروژکتور و امکانات نمایش پاورپوینت در کلاس – سایت مجازی – دسترسی به کلاس مجهز به رایانه . |
| 8 |
نحوه ارزشیابی |
در طول هفته های دوره: انجام تکالیف هفتگی و بررسی و نقد آنها به طور مستمر و اختصاص نیم نمره درس به کارهای عملی و کیفیت انها.
درطول دوره: ارائه یک پیشنهادة پایان‌نامه، تنظیم یک مقاله علمی – پژوهشی با روش و ساختار یک مقالة بنیادین (نه الزاماً فاقد محتوای یک مقالة علمی- پژوهشی)، ارائه کارهای عملی نهایی مرتبط با مهارتها در ضمن دوره.
وسط دوره: دفاع از پیشنهادة فرضی در موضوع تحقیق.
پایان دوره: ارائة یک سمینار در موضوع تحقیق. |
| 9 |
فایل |
Pdf File |
| 10 |
منبع |
1- آرام، احمد، متدلوژی تحقیق و مأخذشناسی، دانشگاه تهران، 1334.
2- آریانپور، ا.ح ]امیرحسین[. پژوهش، تهران، امیرکبیر.
3- ابراهیمی، قربانعلی و مهرداد چترایی، مرجع‌شناسی و روش تحقیق ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد.
4- احمدی گیوی، حسن، آیین پژوهش و مرجع‌شناسی، تهران، نشر هما.
5- ادواردز، پل، علم‌شناسی فلسفی، ترجمة عبدالکریم سروش، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
6- استاپلتون، پل، شیوه نوشتن مقالات تحقیقی، ترجمه محمدرضا نایینیان و محمد آرمند، تهران، دانشگاه شاهد.
7- اسماعیلی، غلامعلی، و اسماعیل بیابانگرد، روش تحقیق، تهران، سنجش.
8- اعرابی، سید محمد، تحقیق تطبیقی، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی، چاپ دوم.
9- اکرامی، محمود، الفبای مطالعه و تحقیق، مشهد، مؤسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی ضریح آفتاب.
10- ایزاک، استفن- مایکل، ویلیام، ب، راهنمای جامع تحقیق و ارزیابی، ترجمة مرضیه کریم‌نیا، انتشارات آستان قدس رضوی.
11- بلیلاک، ام. استنباط‌های علّی در پژوهش غیرآزمایشی، محمدرضا شادرو، دانشگاه علامه طباطبایی.
12- بیانی، احمد، نگرش و روش در تحقیق، تهران، دنیای پژوهش.
13- پرنده، علی، کاربرد اینترنت در پژوهش، ویراستار: سیاره مهینفر، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی.
14- پوپر، کارل ریموند، حدس‌ها و ابطال‌ها، ترجمه احمد آرام، شرکت سهامی انتشار.
15- پوپر، کارل ریموند، منطق اکتشاف علمی، ترجمة احمد آرام، انتشارات سروش.
16- حافظ‌نیا، محمّدرضا، مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران، سمت.
17- خاکی، غلامرضا، روش تحقیق با رویکردی به پایان‌نامه‌نویسی، مرکز تحقیقات علمی کشور.
18- خلیلی شورینی، سیاوش، روش‌های تحقیق در علوم انسانی، مؤسسه انتشارات یادواره کتاب.
19- خورشیدی، عباس و قریشی، حمیدرضا، راهنمای تدوین رساله و پایان‌نامه تحصیلی (از نظریه تا عمل)، تهران، یسطرون.
20- دس- راج، روش‌های نمونه‌گیری، ترجمة ابوالقاسم بزرگ‌نیا و مجتبی حسینیون، انتشارات آستان قدس رضوی.
21- ربانی، هادی، پژوهش روشمند؛ آشنایی با مقدمات پژوهش، کتاب باز.
22- رنجبر، احمد، روش‌تحقیق و مأخذشناسی، تهران، اساطیر.
23- ریاحی، غلامحسین، آشنایی با اصول و روش تحقیق، نشر اشراقیه.
24- زرین‌کوب، عبدالحسین،" تحقیق درست؛ شیوة نقد و تصحیح متون؛ روش علمی در نقد و تصحیح متون ادبی"، یادداشت‌ها و اندیشه‌ها.
25- ستوده، غلامرضا، مرجع‌شناسی و روش تحقیق در ادبیات فارسی، تهران، سمت.
26- سمیعی (گیلانی)، احمد، آداب رساله‌نویسی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
27- سیف، علی‌اکبر، روش تهیه پژوهشنامه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن.
28- شلبی، احمد، فن پژوهش: بررسی سیستماتیک روش‌های نگارش مقالات علمی و پایان‌نامه‌ها، ترجمة سیدجعفر سامی الدبونی، تهران، جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران.
29- صلحجو، علی، پژوهش و نگارش: راهنمای نوشتن مقاله، رساله و کتاب تحقیقی، تهران، آگاه.
30- عرب، محمدحسن، شیوه‌های پژوهش در ادبیات و علوم انسانی، تهران، ماندگار
31- علوی، پرویز، مقدمه‌ای بر روش تحقیق، مؤسسه نشر علوم نوین.
32- غلامرضایی، محمد، روش تحقیق و شناخت مراجع ادبی، تهران، سمت.
33- فتوحی، محمود، آیین نگارش مقاله علمی-پژوهشی، انتشارات سخن.
34- فرامرز قراملکی، احد، روش‌شناسی مطالعات دینی (تحریری نو)، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
35- کارول اسلید؛ سبک و شیوه: مقالههای تحقیقی، گزارشها و پایان‌نامه‌ها، ترجمه: مهر انداخت نظام شهیدی، تهران، آگاه
36- کوپر، هریس، پژوهش ترکیبی: راهنمای بررسی متون پژوهشی، ترجمه محمدعلی حمید رفیعی، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی.
37- مارشال، کارترین، راس من، گرجن ب، روش تحقیق کیفی، ترجمه علی پارسائیان ومحمد اعرابی، دفتر پژوهشهای فرهنگی.
38- ماهیار، عباس، مرجع‌شناسی ادبی و روش تحقیق، تهران، قطره.
39- مایل هروی، نجیب، نقد و تصحیح متون: مراحل نسخه‌شناسی و شیوه‌های تصحیح نسخه‌های خطی فارسی، آستان قدس.
40- مسلمیزاده، طاهره، آیین پژوهش: روش کاربردی تحقیق، تهران، تاسوعا
41- موزر، س.ک، کالتون، ج، روش تحقیق، ترجمه کاظم ایزدی، کیهان.
42- نادری، عزت‌الله، سی نراقی، مریم، روش‌های تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی، دفتر تحقیقات و انتشارات بدر.
43- _ ، _ ، روش‌های تحقیق در علوم انسانی(با تأکید بر علوم تربیتی).
44- رضی، احمد، «روش در تحقیقات ادبی ایران»، گوهر گویا، بهار 1386، صص 129-141. |