عباسعلی داداشی رودباری

سرفصل مطالب


#	سرفصل مطالب	طرح درس (براساس سرفصل)
1	مقدمه‌ای بر اقلیم شناسی دیرینه و بازسازی پالئو کلیمایی: اقلیم شناسی دیرینه، علمی است که به بررسی و بازسازی اقلیم گذشته زمین می‌پردازد. این علم با استفاده از شواهد و مدارک مختلف زمین‌شناسی، زیستی، شیمیایی و فیزیکی، سعی در شناسایی الگوهای اقلیم شناسی گذشته و عوامل مؤثر بر آنها دارد.
2	اقلیم و تغییر اقلیم: اقلیم به شرایط متوسط اقلیم شناسی یک منطقه در یک دوره زمانی طولانی (معمولاً ۳۰ سال یا بیشتر) گفته می‌شود و با هوا که شرایط لحظه‌ای اتمسفر است، متفاوت است. عوامل متعددی بر اقلیم تأثیر می‌گذارند، از جمله تابش خورشیدی، گازهای گلخانه‌ای، آلبدو، گردش اتمسفری و اقیانوسی.
3	پارادوکس خورشید ضعیف: پارادوکس خورشید ضعیف به این موضوع اشاره دارد که در اوایل تاریخ زمین، خورشید حدود ۳۰٪ کم‌نورتر از امروز بوده است. با توجه به این موضوع، انتظار می‌رود که زمین کاملاً یخ‌زده باشد. با این حال، شواهد زمین‌شناسی نشان می‌دهد که آب مایع در اوایل تاریخ زمین وجود داشته است. این تناقض به پارادوکس خورشید ضعیف معروف است.
4	روش‌های تعیین زمان - رادیوایزوتوپ (رادیوکربن، پتاسیم-آرگون، سری‌های اورانیوم): تعیین سن پدیده‌های زمین شناسی برای بازسازی تاریخچه اقلیم زمین ضروری است. روش‌های رادیوایزوتوپ با استفاده از نیمه عمر ایزوتوپ‌های رادیواکتیو، سن مواد را تعیین می‌کنند.
5	روش‌های تعیین زمان - غیر رادیوایزوتوپ (پالئو مغناطیسی، تغییرات شیمیایی اسیدهای آمینه، تفروکرونولوژی): در ادامه روش‌های تعیین سن، در این جلسه به روش‌های غیر رادیوایزوتوپ از جمله پالئومغناطیس (بررسی تغییرات میدان مغناطیسی زمین)، تغییرات شیمیایی اسیدهای آمینه (racemization) و تفروکرونولوژی (استفاده از لایه‌های خاکستر آتشفشانی) می‌پردازیم.
6	روش‌های تعیین زمان - مغزه‌های یخی: مغزه‌های یخی بایگانی‌های ارزشمندی از اطلاعات اقلیمی گذشته هستند. در این جلسه به اهمیت مغزه‌های یخی در بازسازی اقلیم گذشته پرداخته و روش‌های آنالیز آنها، از جمله آنالیز ایزوتوپ‌های پایدار آب (اکسیژن-۱۸ و دوتریوم) و اندازه‌گیری غلظت گازهای محبوس در یخ (مانند دی‌اکسید کربن و متان)، آموزش داده می‌شود.
7	مرجان‌ها و رسوبات دریایی به عنوان شاخص‌های پالئو کلیمایی: مرجان‌ها و رسوبات دریایی، به دلیل حساسیت به تغییرات دما، شوری و سطح آب دریا، منابع مهمی برای بازسازی اقلیم گذشته هستند. در این جلسه انواع رسوبات دریایی و اطلاعات اقلیمی قابل استخراج از آنها معرفی می‌شوند.
8	شواهد زمین‌شناسی غیردریایی (اسپلیوتم، رسوبات دریاچه‌ای، لس‌ها): علاوه بر شواهد دریایی، شواهد زمین‌شناسی غیردریایی نیز برای بازسازی اقلیم گذشته مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این جلسه به بررسی اسپلیوتم‌ها (رسوبات غارها)، رسوبات دریاچه‌ای و لس‌ها (رسوبات بادی) به عنوان شاخص‌های اقلیمی پرداخته و روش‌های آنالیز و اطلاعات اقلیمی قابل استخراج از آنها آموزش داده می‌شود.
9	شواهد زیست‌شناسی غیردریایی (دانه‌های گرده، ماکروفسیل‌های گیاهی، حلقه‌های درختان): موجودات زنده نیز به تغییر اقلیم حساس هستند و می‌توانند اطلاعات ارزشمندی درباره اقلیم گذشته ارائه دهند. در این جلسه به بررسی شواهد زیست‌شناسی غیردریایی مانند دانه‌های گرده، ماکروفسیل‌های گیاهی و حلقه‌های درختان پرداخته و روش‌های آنالیز و محدودیت‌های آنها تشریح می‌شود.
10	تحلیل گرده‌های گیاهی: گرده‌های گیاهی به دلیل مقاومت بالا و پراکندگی وسیع، شاخص‌های مهمی برای بازسازی پوشش گیاهی و اقلیم گذشته هستند. در این جلسه به اصول و مبانی تحلیل گرده‌های گیاهی پرداخته و کاربرد آنها در بازسازی پوشش گیاهی و اقلیم گذشته آموزش داده می‌شود.
11	اقلیم‌شناسی درختی (دندروکلیماتولوژی): دندروکلیماتولوژی یا اقلیم‌شناسی درختی با استفاده از حلقه‌های رشد سالانه درختان، اطلاعات ارزشمندی درباره اقلیم گذشته فراهم می‌کند.
12	مدل‌های اقلیم شناسی دیرینه: مدل‌های اقلیم شناسی ابزارهای قدرتمندی برای شبیه‌سازی اقلیم گذشته و آینده هستند. در این جلسه به بررسی انواع مدل‌های اقلیم شناسی و کاربرد آنها در بازسازی اقلیم گذشته، ورودی‌ها و خروجی‌های مدل‌ها، و محدودیت‌های مدل‌سازی اقلیم گذشته می‌پردازیم.
13	ارتباط تغییرات اقلیم دیرین با اقلیم معاصر: درک ارتباط تغییرات اقلیمی گذشته با اقلیم معاصر برای پیش‌بینی آینده اقلیم زمین بسیار مهم است. در این جلسه تغییر اقلیم گذشته با تغییر اقلیم معاصر مقایسه شده و درس‌هایی از گذشته برای آینده استخراج می‌شود.
14	اقلیم شناسی دیرینه کاربردی (مدیریت منابع آب، کشاورزی، بلایای طبیعی): اقلیم شناسی دیرینه کاربردهای فراوانی در زمینه‌های مختلف دارد. در این جلسه به کاربردهای اقلیم شناسی دیرینه در مدیریت منابع آب، کشاورزی و پیش‌بینی و مدیریت بلایای طبیعی پرداخته و مطالعات موردی کاربردی ارائه می‌شود.