طرح درس (براساس سرفصل)

طرح درس (براساس سرفصل)
# عنوان توضیحات
1 جایگاه درس در برنامه درسی دوره مشترکات گسترده آثار جغرافیایی مسلمانان با تاریخ و دستاوردهای چشمگیر مسلمانان در این شاخه ی علمی موجب توجه ویژه به این دانش در رشته تاریخ و تمدن ملل اسلامی و ارائه دو واحد درسی جهت بررسی متون جغرافیایی مسلمانان در ترم پنجم دوره کارشناسی شده است. در این رشته، چهار واحد در غالب جغرافیای تاریخی سرزمینهای اسلامی، 2 واحد تحت عنوان تاریخ علم جغرافیا و نجوم (تاریخ علم 3) و دو واحد تحت عنوان آشنایی با متون جغرافیایی مسلمانان، به این دانش اختصاص یافته است. درس کنونی در غالب 12جلسه به صورت مختصر به تاریخچه علم جغرافیا در میان مسلمانان یعنی روند برآمدن علم جغرافیا، ادوار و مکاتب اصلی، مهمترین دانشمندان و تالیفات و نیز به اسباب شکوفایی و زوال این علوم در میان مسلمانان می پردازد. 4 تا 5 جلسه نیز به تاریخچه دانش نجوم در میان مسلمانان اختصاص دارد. در این بخش به زمینه های توجه ایشان به نجوم و کاربرد آن در زندگی روزمره مسلمانان، مهمترین دانشمندان و تالیفات ایشان و نیز مهمترین ابزار رصدی و ابتکارات نجومی آنان خواهد پرداخت.
2 منبع منابع: مدخل جغرافیا؛ برج و تنجیم در دایره المعارف بزرگ؛ دانشنامه و Ei2؛ بخش اول کتاب جغرافیا قره¬چانلو؛ نجوم در اسلام کندی؛ مقدمه کتاب تاریخ نوشته های جغرافیایی مسلمانان از کراچکوفسکی؛ مدخل جغرافیا و نقشه کشی از تشنر و احمد مقبول؛ مقدمه قانون مسعودی (التفهیم) از همایی؛ تاریخ علم نجوم از نالینو؛ بخش اول کتاب مروج الذهب مسعودی) دو مقاله در مورد نجوم؛ "چشم انداز نجوم دورۀ اسلامی" از دیوید کینگ/ ترجمه راضیه سادات موسوی و "محاسبات نجومی در ایران پس از اسلام" از سوسن اصیلی. منابع برای امتحان پایان ترم: مدخل جغرافیا در دایره المعارف بزرگ اسلامی از عنایت الله رضا و مقاله "چشم انداز نجوم دورۀ اسلامی" از دیوید کینگ/ ترجمه راضیه سادات موسوی.
3 هدف کلی آگاهی از فرایند رشد دانش جغرافیا و نجوم در میان مسلمانان، آشنایی با مهمترین جغرافی دانان و منجمان و آثار ایشان و نوآوری های مسلمان
4 شایستگی های پایه برای انتخاب این واحد درسی لازم است که درس تاریخ علم 2 ( مختص بررسی فرایند ترجمه آثار علمی رشته های مختلف به زبان عربی) را گذرانده باشیم.
5 روش تدریس روش تدریس با توجه به موضوعات مطروحه، ترکیبی از روش سخنرانی، مشارکتی و گردش علمی (بازدید از رصد خانه، انگاریوم) و نیز مشاهده و تحلیل مجموعه مستندهای نجومی، خواهد بود.
6 وظایف دانشجو پیش مطالعه برای تمام مباحث که در سر فصل هر جلسه ذکر شده است، ضروری است. مطالعه مقدماتی آنها در طی تمام جلسات با پرسش مورد سنجش قرار خواهد گرفت. افزون بر این، از دانشجویان خواسته خواهد شد که به صورت اختصاصی در مورد یکی از جغرافی دانان یا منجمان بزرگ مسلمان یا یکی از پدیده های نجومی مطالعه رده، خلاصه مطالعات خود را تا دو هفته پیش از پایان ترم تحویل دهد. دانشجویانی که موضوعات عمومی تر انخاب کرده و داوطلب ارائه بحث خود در کلاس هستند، می تواند در مدت زمان 10 تا بیست دقیقه آن در کلاس را ارائه دهند. هر جلسه تنها یک نفر می تواند به ارائه بحث خود بپردازد.
7 نحوه ارزشیابی ضروری است که دانشجویان در مورد هر یک از منابع ذکر شده و بخش مورد مطالعه که در آغاز هر ترم مشخص خواهد شد، پیش مطالعه داشته و در طی تمام جلسات از آنها پرسش خواهد شد. افزون بر این، از دانشجویان خواسته خواهد شد که ولایت، شهر یا پدیده ای جغرافیایی را بر اساس منابع جغرافیایی مسلمانان مورد بررسی قرار داده سیر تغییرات آن را در غالب تحقیق تا پیش از دو هفته به اتمام ترم، ارائه کنند. تکالیف فوق؛ 7 نمره از امتحان نهایی ایشان را شامل خواهد شد. در صورت فراهم بودن فرصت، امتحان میان ترم نیز گرفته خواهد شد.
8 مواد و امکانات آموزشی کتاب؛ تصاویر؛ پرژکتور؛ برخی ابزار نجومی
9 اهداف یادگیری آشنایی با فرایند رشد علم جغرافیا و نجوم و آشنایی با مهمترین جغرافی دانان و منجمان مسلمان.
10 روش تدریس روش درس ترکیبی و بعضا مشارکتی خواهد بود. در ترمهای پیشین که کلاسها به صورت حضوری برگزار می شد، جلسه نیز در محل انگاریوم یا رصد خانه دانشگاه برگزار می گریدد، اما با وضع پیش آمده یک یا دو جلسه بر اساس فیلمهای مستندی از تاریخچه کیهانشناسی برگزار می شود.
11 وظایف دانشجو حضور به موقع در جلسه درس تحویل به موقع تکلیف ترم و شرکت در فعالیتهای کلاسی
12 نحوه ارزشیابی نمره درس از صد در نظر گرفته خواهد شد و بخش زیادی از آن به فعالیتهای کلاسی، تکالیف هفتگی و تکلیف ترم اختصاص خواهد یافت. آزمون میان ترم نیز گرفته خواهد شد. نمرهآزمون نهایی احتمالا کمتر از 30 درصد خواهد بود.
13 منبع سر فصل این درس چنان متنوع است که نمی توان یک کتاب خاص برای آن معرفی کرد. از اینرو محتوای درس مرکب از مطالب چندین کتاب و مقاله خواهد بود. از مهمترین این منابع مدخل جغرافیا در هر دو دانشنامه و تاریخ نوشته های جغرافیایی مسلمانان از کراچکوفسکی است.
14 مواد و امکانات آموزشی لپ تاپ، تبلت و ...