عباسعلی داداشی رودباری

سرفصل مطالب


#	سرفصل مطالب	طرح درس (براساس سرفصل)
1	مفاهیم پایه: تعریف تحلیل فضایی و اهمیت آن در مطالعات اقلیمی: تعریف دقیق تحلیل فضایی و تفاوت آن با سایر انواع تحلیل؛ تشریح اهمیت تحلیل فضایی در درک و مطالعه پدیده‌های اقلیمی؛ آشنایی دانشجویان با مفاهیم پایه سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)؛ معرفی نرم‌افزارهای GIS پرکاربرد در تحلیل‌های اقلیمی
2	مفاهیم پایه: سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و لایه‌های اطلاعاتی، سیستم مختصات، انواع داده‌های مکانی: در این جلسه دانشجویان با مفهوم GIS و کاربرد آن در مطالعات اقلیمی آشنا می شوند. سپس مفاهیم پایه GIS مانند لایه‌های اطلاعاتی، سیستم مختصات و انواع داده‌های مکانی ارائه خواهد شد و توانایی دانشجویان در تشخیص و انتخاب داده‌های مناسب برای تحلیل‌های فضایی افزایش خواهد یافت.
3	انواع داده‌های اقلیمی (نقشه‌ها، سری‌های زمانی، داده‌های ماهواره‌ای): در تحلیل‌های فضایی و اقلیمی، از انواع مختلف داده‌ها برای درک بهتر پدیده‌های جوی و اقلیمی استفاده می‌شود. این داده‌ها می‌توانند به صورت نقشه‌ها، سری‌های زمانی و داده‌های ماهواره‌ای باشند.
4	روش‌های جمع‌آوری و مدیریت داده‌های اقلیمی: جمع‌آوری و مدیریت داده‌های اقلیمی یکی از مراحل اساسی در هر مطالعه اقلیمی است. این داده‌ها از منابع مختلفی همانند ایستگاه¬ها، ماهواره¬ها و بویه¬ها جمع‌آوری می‌شوند و برای تحلیل و مدل‌سازی به کار می‌روند.
5	پیش‌پردازش داده‌ها: تصحیح خطاها، همگن‌سازی، تغییر واحد: پیش از آنکه داده‌های اقلیمی برای تحلیل و مدل‌سازی به کار روند، نیاز به پیش‌پردازشی دارند. این پیش‌پردازش به منظور اطمینان از کیفیت و دقت داده‌ها انجام می‌شود.
6	روش‌های درو نیابی IDW، کریجینگ و اسپلاین: درون یابی (Interpolation) یکی از روش‌های اساسی در تحلیل فضایی است که به کمک آن می‌توان مقادیر یک متغیر را در نقاطی که داده‌های مشاهده‌ای وجود ندارد، تخمین زد. این روش در مطالعات اقلیمی برای تهیه نقشه‌های پیوسته از متغیرهای اقلیمی بسیار کاربرد دارد. در این جلسه به بررسی برخی از روش¬های پرکاربرد میان‌یابی یعنی IDW، کریجینگ و اسپلاین می‌پردازیم.
7	مقایسه روش‌های مختلف درونیابی با روش¬های آماری: در بخش قبلی با مفاهیم پایه میان‌یابی و روش‌های مختلف آن آشنا شدیم. اکنون به بررسی اهمیت مقایسه این روش‌ها و انتخاب روش مناسب می‌پردازیم. چرا که انتخاب روش نامناسب می‌تواند به نتایج نادرست و گمراه‌کننده منجر شود.
8	ارزیابی کارایی نقشه‌های درونیابی: پس از انجام فرایند درون‌یابی و تولید نقشه‌های پیوسته، گام بعدی ارزیابی دقت و کارایی این نقشه‌هاست. این ارزیابی به ما کمک می‌کند تا بهترین روش درون‌یابی را برای داده‌های مورد نظر انتخاب کنیم و اطمینان حاصل کنیم که نقشه‌های تولید شده نماینده خوبی از واقعیت هستند.
9	تهیه نقشه‌های دما، بارش، رطوبت نسبی و سایر متغیرهای اقلیمی: تهیه نقشه‌های اقلیمی یکی از مهم‌ترین کاربردهای داده‌های اقلیمی و روش‌های درون‌یابی است. این نقشه‌ها به ما کمک می‌کنند تا تغییرات مکانی متغیرهای اقلیمی را به صورت بصری درک کنیم و از آن‌ها در مطالعات مختلف مانند کشاورزی، منابع آب، برنامه‌ریزی شهری و ارزیابی تغییر اقلیم استفاده کنیم.
10	تحلیل تغییرات مکانی و زمانی متغیرهای اقلیمی: تحلیل تغییرات مکانی و زمانی متغیرهای اقلیمی، یکی از مهم‌ترین شاخه‌های علوم جغرافیایی و اقلیم‌شناسی است. این تحلیل به ما کمک می‌کند تا الگوهای تغییرات دما، بارش، رطوبت و سایر متغیرهای اقلیمی را در طول زمان و در مناطق مختلف شناسایی کنیم. با درک این تغییرات، می‌توانیم به سوالاتی مانند دلایل تغییر اقلیم، تأثیر این تغییرات بر محیط زیست و جامعه، و پیش‌بینی تغییرات آینده پاسخ دهیم.
11	همپوشانی نقشه‌های اقلیمی با نقشه‌های توپوگرافی: همپوشانی نقشه‌های اقلیمی (مانند دما، بارش، رطوبت) با نقشه‌های توپوگرافی (مانند ارتفاع، شیب، جهت شیب) یکی از روش‌های اساسی در تحلیل‌های جغرافیایی و اقلیمی است. این همپوشانی به ما اجازه می‌دهد تا روابط پیچیده‌ای را که بین عوامل توپوگرافی و پدیده‌های اقلیمی وجود دارد، شناسایی کنیم.
12	مدل‌سازی فضایی متغیرهای اقلیمی: مدل‌سازی فضایی متغیرهای اقلیمی به ما این امکان را می‌دهد که تغییرات مکانی و زمانی این متغیرها را در یک منطقه مشخص پیش نگری و تحلیل کنیم. این مدل‌ها بر اساس روابط آماری بین متغیرهای اقلیمی و عوامل محیطی مانند توپوگرافی، پوشش گیاهی و خاک ساخته می‌شوند. با استفاده از این مدل‌ها می‌توانیم نقشه‌های دقیق‌تری از توزیع مکانی متغیرهای اقلیمی تهیه کنیم و از آن‌ها در برنامه‌ریزی‌های مختلف استفاده کنیم.
13	کاربرد مدل‌های اقلیمی در پیش¬نگری و ارزیابی تغییر اقلیم: مدل‌های اقلیمی ابزارهای قدرتمندی هستند که به ما امکان می‌دهند تا تغییرات آینده آب و هوا را پیش‌بینی کرده و اثرات این تغییرات را بر روی محیط زیست و جامعه ارزیابی کنیم. این مدل‌ها بر اساس اصول فیزیکی و داده‌های مشاهده‌ای ساخته شده‌اند و به ما کمک می‌کنند تا سناریوهای مختلف تغییر اقلیم را شبیه‌سازی کنیم.
14	تحلیل تغییرات اقلیمی در مقیاس‌های مختلف (جهانی، منطقه‌ای، محلی): تحلیل تغییرات اقلیمی در مقیاس‌های مختلف، از جهانی تا محلی، به ما در درک بهتر این پدیده پیچیده و تدوین استراتژی‌های مناسب برای مقابله با آن کمک می‌کند. هر یک از این مقیاس‌ها، جنبه‌های خاص و چالش‌های متفاوتی را در بر می‌گیرد.
15	کاربرد تحلیل فضایی در ارزیابی مخاطرات اقلیمی: تحلیل فضایی ابزاری قدرتمند برای درک بهتر توزیع مکانی مخاطرات اقلیمی و ارزیابی آسیب‌پذیری مناطق مختلف است. با استفاده از این روش، می‌توانیم به طور دقیق‌تر مناطق در معرض خطر را شناسایی کرده و برنامه‌های کاهش خطر را به صورت هدفمندتر اجرا کنیم.
16	رفع اشکال